fo·to·gra·fie in de 21e eeuw

Fotografie, wat is dat eigenlijk? Dat zoeken we even op:

• Koenen (1974): 2. de kunst om met licht afbeeldingen vast te leggen op dunne, voor licht gevoelige, lagen.


• Van Dale (2008): -fieën, de kunst om met licht afbeeldingen vast te leggen op dunne, voor licht gevoelige lagen

Toegegeven, een chip is ook lichtgevoelig. Kennelijk is dat voor Van Dale voldoende om het lemma ongewijzigd te laten, 35 jaar foto-technologische ontwikkelingen ten spijt.

5-megapixel chip (3,5 x 4,5 cm)

Salamandergek

Omslag: Theo Kurpershoek

Drukker Arie Lenoir is er al jaren gek van; Salamanders. Niet de amfibie maar de pockets die uitgeverij Querido sinds 1934 uitgaf. Het was de eerste pocketserie in Nederland, een jaar eerder zelfs dan in Engeland de eerste Penguin verscheen. Vanaf 26 sept. exposeert Drukkerij Lenoir/Schuring de omslagen in Amstelveen.

Opening: vrijdag 26 september:
- 17.00 uur: David Quay (International Society of Typographic Designers)
- 17.20 uur: Ton Anbeek
- 17.55 uur: Arie Lenoir

• Download de gelegenheidsuitgave De omslagen van de Slamanderpockets 1958-1996. Tekst Ton Anbeek en Paul Hefting.

Levend begraven

Foto: Jan Banning. India.

Fotograaf Jan Banning en journalist Will Tinnemans gingen op zoek naar de werkplekken van de ambtenarij in landen als India, Jemen, Rusland, China, Frankrijk en de VS voor het project
'Alledaagse macht'. Wie zijn eigenlijk al die staatsdienaren? Wat voor werk doen ze? 'Alledaagse macht' gaat in de eerste plaats over de ijverige onverstoorbaarheid waarmee tientallen miljoenen ambtenaren wereldwijd de staatsmachine draaiende houden, al of niet voorzien van een pc, stapels papier of prettige collega's.

Iedere ambtenaar is op dezelfde manier in beeld gebracht: zoals een bezoeker van het kantoor hem of haar aantreft. De fotoserie 'Bureaucratica' werd bekroond met een World Press Photo Award en is te zien in de Rotterdamse kunsthal.

• Tentoonstelling: Kunsthal t/m 14 dec.
• Fotograaf Jan Banning
• 'Alledaagse macht', uitgeverij Nieuw Amsterdam

Foto: Jan Banning. Frankrijk.

Grafveld Sabi Abyad roept vragen op

Jarenlang zocht archeoloog Peter Akkermans naar de graven van volwassenen op Tell Sabi-Abyad. Tot 2005 waren er vrijwel uitsluitend graven van kinderen bekend. Sindsdien werden mondjesmaat ook volwassenen gevonden. Dit jaar is een volledige grafveld, daterend van 6200-6000 v. Chr. blootgelegd. Nooit eerder is in het Nabije Oosten een grafveld uit die tijd gevonden.
De botresten bleken ook nog eens veel vragen op te roepen. Zo lag een aantal skeletten niet in de gebruikelijke foetushouding maar met het hoofd ver naar achteren gestrekt. Dit zou kunnen wijzen op een epidemie van hersenvliesontsteking. Een andere groep betrof jonge mannen van wie de onderbenen vlak voor of na de dood gebroken waren. Wat hadden deze mannen misdaan? Van een derde groep lijken was de binnenkant van de borstkas zwart geblakerd. Waarschijnlijk was via de buikholte gloeiend stro in de borstkas gebracht, misschien om tuberculose uit te bannen.
Voor de determinatie van de vondsten riep opgravingsleider Peter Akkermans de hulp in van fysisch-antropoloog Liesbeth Smits. Een interview met beiden is te beluisteren bij VPRO's Noorderlicht.

Liesbeth Smits aan het werk op Sabi Abyad, 2007.

• Noorderlicht: Gek grafveld in Syrië (start min. 16)
• Projectwebsite Sabi Abyad

Fashion victim

Anneloes van Osselaer is de winnaar van Lichting 2008. Het publiek koos haar als favoriet uit de twintig meest getalenteerde eindexamenstudenten van dit jaar. Van Osselaer: 'This men’s collection is inspired by an important mega trend going on at the moment in Europe: spirituality.'

Nu maar hopen dat ze niet door-breekt.

• Anneloes van Osselaer
• Lichting 2008

Kurpershoek door Europa

De reizende tentoonstelling Golden Age: Highlights of Dutch Graphic Design (1890–1990) is neergestreken in Istanbul. Tot eind november tonen ruim 180 affiches het beste van Nederlands grafisch design uit de twintigste eeuw, uit de perioden van de Art Nouveau, De Stijl, het expressionisme, Nederlands constructivisme en het naoorlogse realisme. De tentoonstelling laat werk zien van onder meer Jan Toorop, Theo van Doesburg en Bart van der Leck. Inmiddels is Golden Age al te zien geweest in Boekarest, Sofia, Boedapest, Madrid en Breda. Na Istanbul reizen de affiches door naar Ljubljana en dan Warschau.

Ook wordt een boekomslag van Theo Kurpershoek, mijn grootvader, tentoongesteld. Hoewel ik me afvraag of dit werk het meest toonaangevende is wat hij ooit gemaakt heeft, is het uiteraard te waarderen dat zijn naam niet ontbreekt.

• Tentoonstelling Golden Age

Gelezen:

"Veel mensen eten te veel en worden te dik. Dus gaan ze naar het fitnesscentrum en naar de dokter voor behandeling. Elke stap kost geld en al die stijgende uitgaven bij elkaar opgeteld zorgen voor economische groei. Dat noemen we vervolgens vooruitgang. Wat voor spel is dit? Ghandi zei al: snelheid is irrelevant als je de verkeerde kant uit gaat."

Rajendra Pachauri, voorzitter Panel on Climate Change van de Verenigde Naties bij het twintigjarigbestaan van het klimaatpanel.