Saturday, February 08, 2014

Mevrouw Modderman komt thuis

Vorig jaar stuurde ik enkele bladen uit een fotoalbum van mijn 'oma Fem' aan haar voormalige werkgever; het Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, waar ze van 1962 tot 1974 had gewerkt als administratief medewerker. Het Meertens Instituut wijdde er een stukje aan in de rubriek 'Nieuw in de Collectie'.
Fems werkzaamheden op het instituut bestonden uit het ondersteunen van de onderzoekers bij het in kaart brengen van taalkundige of volkskundige verschijnselen. Dialectologe Jo Daan hielp ze onder meer door de antwoorden uit eindeloze hoeveelheden vragenlijsten in te voeren. Het contact met de 'correspondenten' in den lande, was haar - als oorsponkelijk Twentse - het liefst. Ze volgde Jo de provincie in, installeerde de bandrecorder op de boerentafels, en werkte - terug in Amsterdam - de gesprekken uit.


In zijn romancyclus Het Bureau schetst J.J. Voskuil een méér dan sprekend beeld van Fem Modderman. Dankzij de index op de delen kunnen de passages waarin mevrouw Moederman, zoals Voskuil Fem doopte, eenvoudig teruggevonden worden. Vlak voor haar dood in 1996 toonde ik haar deel I en vroeg of ze de auteur herkende. 'Een spotter', was haar reactie. Daar was geen woord aan gelogen, zoals blijkt uit een van de pareltjes uit het boek. Speciaal voor de gelegenheid, hieronder mevrouw Moederman compleet.

Wednesday, September 04, 2013

Blanje-bleu in ons eten

Nu nog de Nederlandse driekleur. Haring, drop en kaas?


Chitzen Icha tegen chocolademuseum

Hoe kan een museum een gevaar vormen voor 'de sociale en educatieve doelstellingen op het gebied van cultureel erfgoed van de natie'? Wel als dat museum moet komen op het terrein van Werelderfgoed Chitzen Icha. En helemaal als het een chocolademuseum is!
 

In plaats van C&A op het Damrak...

Damrak 70 gaat ingrijpend worden gesaneerd, zodanig dat alleen het bouwskelet blijft staan. De bestaande betonnen gevel maakt plaats voor een 'ritmische gevel van baksteen', die volgens de betrokken architecten beter past in de omgeving. Hiermee wordt de binnenstad verrrijkt met een 'nieuwe hoogwaardige ontmoetingsplaats'. De huurder: Primark.
Nog een leuke trapgevel erop en Heineken doet de rest.

Wednesday, August 07, 2013

Kosten-batenanalyse



245 Kilocalorieën per 100 gram mozarella; dus een bolletje bevat 500 kcal. Kun je net zo goed een reep chocolade eten, toch? Zo'n extra grote, van 100 gram. 

Goed dan, een salade caprece met een half bolletje mozarella, en een halve reep chocolade toe.

Monday, February 11, 2013

Deel jouw favoriete schrijfster

Mijn leesclub nadert haar vijftigste titel - en aan mij de eer om deze te kiezen. Het aantal vrouwelijke auteurs is in de afgelopen 12,5 jaar blijven steken op het beschamende aantal van... 7. Dat is nog een magerder score dan de verhouding man/vrouw in door kranten gerecenseerde boeken. Arjen Fortuin bijvoorbeeld besprak 10 vrouwelijke auteurs op 51 gerecenseerde titels in 2011 en 2012 samen. Alle reden dus om de score op de valreep wat op te krikken.













Het meest voor de hand ligt de AKO Literatuurprijswinnares van 2011 Marente de Moor. Esther Gerritsen, de enige vrouw op de shortlist van de Libris Literatuurprijs 2011 moeten we ook niet vergeten. Alleen naar geen van twee ben ik erg nieuwsgierig. Hanna Bervoets won dit jaar de Opzij Literatuurprijs met Lieve Céline. Een dapper experiment om als hoogbegaafde auteur de wereld vanuit een laagbegaafd personage te beschrijven zonder in denigrerende stereotypen te vervallen. Hierin is Bervoets, getuige de recensies, ook niet geslaagd. Haar laatste Alles wat er was dan? Een mix tussen Goldings Lord of the flies en de mijnscène uit Alleen op de wereld. Maar kan ik dan niet beter kijken naar het echte Wie is de Mol? 

De prijs wordt al sinds 1979 uitgereikt, tot 2008 onder de naam Anne Romeinprijs. Eerdere winnaars van de prijs van het blad van de vrouw-die-ertoe-doet, waren onder meer Hella Haasse, Marga Minco, Renate Dorrestein, Mensje van Keulen en Helga Ruebsamen, Doeschka Meijsing en Jessica Durlacher. Wáár zijn Charlotte Mutsaers, Monica van Paemel, Anna Enquist, Nelleke Noordervliet, Rascha Peper, Tessa de Loo en Connie Palmen?

Bevindt zich onder deze namen de schrijfster van ons jubilerende boek of moet ik weg van het hier & nu en zoeken in het ver & vroeger? Mercè Rodoreda bijvoorbeeld, of Anna Blaman?

Aan jullie de vraag: wat was het beste boek van een vrouw dat je gelezen hebt? Help mij om ons jubilieum onvergetelijk te maken en tegelijk de vrouw als auteur, uit het Nederlands taalgebied of daarbuiten, weer serieus te laten meetellen.

Voor suggesties:

Sunday, July 08, 2012

Gerrit Komrij 1944 - 2012



Deze foto maakte ik in 1994 voor bij een interview met hem voor het faculteitsblad Babel. Aanvankelijk binnen, in hotel Ambassade, vroeg ik hem om een wenkbrauwhaar glad te strijken die ergerlijk voor zijn oog hing. "Ruk hem er maar uit!" was zijn reactie. Daarna voor wat meer licht ook de Herengracht opgestapt.
Later kwamen we elkaar weer tegen bij de presentatie van De Klopgeest in Felix Meritus. De interviewer, Ward Wijndelts, herinnerde hij zich als 'die mooie jongen', mij als 'de kleindochter van schilder Theo Kurpershoek'. Het portret heb ik zelf een keer gescand om zijn kale lemma op Wikipedia mee te illustreren. Sinds 2010 was het zijn vaste profielfoto op Facebook.

Friday, November 18, 2011

Natuur vogelvrij met nieuwe 'Natuur'-wet!

Staatssecretaris Henk Bleker is van plan voorjaar 2012 een nieuwe natuurwet in te dienen bij de Tweede Kamer die de bestaande natuurbeschermingswetten (de Flora en- faunawet, de Natuurbeschermingswet en de Boswet) moet vervangen. Doel van de vereenvoudiging is 'de Nederlandse natuurbescherming in lijn te brengen met Europa' en 'regeldruk voor burgers en bedrijven te verminderen' (lees: versoepelen) en 'om onnodige belemmeringen voor economische en ruimtelijke ontwikkelingen op te heffen' (lees: afschaffen). Blekers voorstellen voor:

Natuurgebieden. Gebieden die niet onder Europese regels vallen plus alle 66 natuurmonumenten (3.465 hectare) worden niet langer beschermd door het Rijk.

Jacht. Door de nieuwe wet kan op veel meer diersoorten gejaagd worden zonder vergunning. Nu is de jacht vrij op wilde eend, fazant, haas, konijn en houtduif; straks ook op de grauwe gans, kolgans, smient, damhert, edelhert, ree en wild zwijn.

Beschermde soorten. Met de nieuwe wet verliezen veel diersoorten (onder andere das, zeehond en diverse vlinders) en plantensoorten (waaronder parnassia en orchideeën) hun bescherming. Dus ook planten en dieren die nu op de rode lijsten staan en dus ernstig bedreigd zijn.


"Nederlandse regelgeving in lijn met Europa."


Word jij hier ook verschikkelijk boos van? De overheid biedt de mogelijkheid om bezwaar te maken via Internetconsulatie - Natuurwet.

Geen tijd om een bezwaar te formuleren? De vogelbescherming biedt een voorbeeldreactie. Ook vind je er reacties van ecologen en natuurliefhebbers in 'Briefjes aan Bleker'.
De nieuwe wet in de pers (waaronder NRC Commentaar).

Friday, September 30, 2011

Georgische monarchie gered!

Deze week werd in Madrid de eerste erfgenaam van prins David en prinses Anna van Georgië geboren. De kleine prins Giorgi Bagrationi verenigt in zijn persoon twee clans die aanspraak maken op de Georgische troon.

Sinds de middeleeuwen werd het Koninkrijk Georgië geregeerd door de Bagrationi dynastie. Deze heerschappij eindigde met de inlijving van Georgië bij het Russische Rijk begin 19e eeuw. Wie niet vluchtte, werd vermoord of verbannnen naar een Sovjet-concentratiekamp. Verschillende clans leven tot op de dag van vandaag in ballingschap, kibbelend over wie de wettige troonopvolger is.


Vanaf de 8e eeuw breidde het Georgische koninkrijk uit onder bestuur van de Bagrationi-dynastie. Het rijk bereikte haar politieke hoogtepunt onder koningin Tamara (1184 - 1213) toen het zich uitstrekte van Oost-Turkije tot Azerbeidzjan.

Sinds de onafhankelijkheid van de Sovjet Unie in 1991 gaan stemmen op om de monarchie nieuw leven in te blazen. De nationalisten zagen het als een strategische zet om Moskou ervan te weerhouden Georgië terug te veroveren. Anderen zagen in het herinstalleren van een koninklijke familie vooral als intern tegenwicht om de autoritiaire neigingen van de eerste lichting Georgische presidenten, zoals Gamsachoerdia, te beteugelen. Verenigd in de pro-royalisten bezocht een delegatie Jorge de Bagration, hoofd van het Koninklijk Huis van Georgië, in zijn woonplaats Madrid om hem te proberen ervan te overtuigen terug te keren naar zijn vaderland. De autocoureur liet zich echter niet overhalen. Na het tijdperk Shevernadze heropende in 2007 de Georgisch-Orthodoxe Kerk het debat; patriarch Catholicos-Patriarch Ilia II zei namens het Georgische volk te spreken in zijn wens de monarchie te herstellen. In een reactie zei President Mikheil Saakashvili dat Georgië 'op moet passen geen nieuwe problemen toe te voegen aan de reeds bestaande'.

Prins Giorgi (1944 – 2008), zoon van de gevluchte Georgische prins Irakli Bagration-Mukhraneli. Prince Davit Bagrationi-Mukhraneli werd in 1976 geboren uit het huwelijk van deze autocoureur met de Spaanse prinses Doña María de las Mercedes de Zornoza y Ponce de León.

Als er al overeenstemming was geweest over het instellen van een constitutionele monarchie in Georgië, dan was nog altijd onduidelijk welke van de dynastieke nazaten het ambt zouden mogen bekleden; zowel de Gruzinski's als de inmiddels gerepatrieerde Mukhrani's gaan in ononderbroken, mannelijke lijn af van Constantijn II van Georgië die regeerde tot 1505. Met het huwelijk tussen Prins David Bagrationi-Mukhraneli en Prinses Anna Bagration-Gruzinsky hebben de Georgische royals dus in gezamenlijkheid een einde gemaakt aan de discussie over de troonopvolging. De geboorte van de kleine Giorgi is dan ook de belichaming van de strategie.

De bruiloft van Prins David en Prinses Anna in Tbilisi in 2009

Een modern sprookje? Eerder typisch middeleeuwse familiepolitiek gericht op legitieme controle van de macht en vreedzame gebiedsuitbreiding. Henry VIII was er niets bij, als je de Georgische minister van Binnenlandse Zaken Vano Merabishvili mag geloven. Een jaar na de bruiloft van het prinselijk paar vertelde hij aan een Russische krant dat Prinses Anna gedwongen was van haar eerste echtgenoot te scheiden om met Prins David te kunnen trouwen en zo de Georgische monarchie te redden, maar dat het gearrangeerde huwelijk het eerste jaar niet had overleefd. Het koppel was volgens hem vervolgens op vakantie gestuurd Venezuela; wat nu dus zijn vruchten heeft afgeworpen in de vorm van een mannelijke troonopvolger van een koning zonder troon, opgevoed door een autocoureur, het Georgisch niet machtig, met een onwillige echtgenote. Een moderne nachtmerrie als je het mij vraagt.